Faaliyet koluna göre farklı iş güvenliği tedbirleri uygulanan tüm işyerleri, hastaneler, fabrikalara, tesisler, resmi kurum ve kuruluşların, İSG eğitimi veren kurumların ve İSG alanında hizmet sunan tüm uzmanların bağlı olmak zorunda olduğu İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, yürütülecek çalışmaların en üst mevzuatı statüsündedir. Tam metnine mevzuat.gov.tr adresinden ulaşabileceğiniz İSG Kanununun yanı sıra birçok yönetmelik, genelge ve resmi yazı ile faaliyetlerin sınırları çizilmiş ve detaylandırması yapılmıştır.

20 Haziran 2012 tarihinde temel olarak 6331 sayı ile yayınlanan İSG Kanununda, hangi sektörlerin, kişilerin ve faaliyetlerin kapsam dışında kalması gerektiği de belirtilmektedir. Belirtilen alanların dışındaki faaliyet kolları zorunlu şekilde kanunda belirtilen maddelere uymakla yükümlüdür. Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinin tüm etkinlik alanlarında harfiyen uymak zorunda olduğu İSG Kanunu, çalışanlar için de koruyucu niteliktedir.

İşverenin genel yükümlülükleri, risklerden nasıl korunması gerektiği ile ilgili ilkeler, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin nasıl yürütüleceği ile ilgili destek faaliyetleri, işyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanlarının görev, yetki ve sorumlulukları, işyerlerinin veya işletmelerin tehlike sınıflarının belirlenmesi, risklerin değerlendirilmesi, kontrolü, ölçümleri ve araştırmaları, acil durum planları, yangınla mücadele ilkeleri, ilk yardım ve tahliye ile ilgili iş güvenliğini ilgilendiren hususlar gibi birçok konuda aydınlatıcı maddeler, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda yer almaktadır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 2020

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 2020 yılı içindeki uygulamaları, olağanüstü şartlar nedeniyle ertelense de, genel olarak bu kanun kapsamı uygulanmaktadır. Herhangi bir iş kazasında ne yapılacağı ile ilgili bilgiler, sağlık gözetimleri, çalışanların bilgilendirilmesi, çalışanların eğitimi, çalışanların İSG ile ilgili görüşlerinin alınması ve iş güvenliği çalışmalarına katılımlarının sağlanması, çalışanların yükümlülükleri, çalışan temsilcisinin seçilmesi, konsey, kurul ve komisyonların oluşturulması, İSG koordinasyonu, teftiş ve idari yaptırımlar bu kanun çerçevesinde uygulanacak hizmetleri içermektedir.

1 Temmuz 2020 tarihi bu konuyla ilgili, 2020 yılı içinde alınan önemli bir karar noktası olmuştur. 50 çalışan altındaki işletmelerin de İSG uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırma zorunluluğu gibi durumlar İSG ile ilgili önemli dönün noktalarından biridir. Ülkemizdeki İSG faaliyetlerinin gelişimi ve Bakanlık nezdindeki uygulamaları itibariyle, çok önemli mesafeler kat edilmiştir. Son dönemlerde iş kazalarının sayısında yaşanan azalmalar, alınan önlemlerin ve çalışmaların sonucudur.

İş Güvenliğinin bir bilim dalı olarak da kabul edilmesi, yakın gelecekte birçok yeni gelişmenin yaşanacağının habercisidir. Buna bağlı olarak ileriki süreçlerde İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında da yeni değişiklikler ve eklemeler yapılması muhtemel olarak değerlendirilmektedir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Ertelendi mi?

Yukarıda bahsettiğimiz hususlardan biri olan 50’den az çalışanı olan işyerlerinin de işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı bulundurma zorunluluğu, 2024 yılına kadar ertelenmek durumunda kalmıştır. Pandemi sürecinin yaşanması birçok sektörde olduğu gibi iş güvenliğinde de bazı faaliyetlerin askıya alınmasını bazı yeniliklerin ertelenmesini gerektirmiştir. Faaliyetlerini sürdüren işyerlerinin periyodik çalışmaları ve raporları devam etse de, çalışmalarına ara verilen işletmelerin raporlarının da ileriki tarihlerde istenmesi durumu söz konusu olmuştur.

İş sağlığı ve güvenliği kanunu genel çerçevesi ile ertelenmemiştir. Yalnızca 1 Temmuz 2020 tarihi itibariyle geçerli olacak zorunluluklar ertelenmiştir. Diğer taraftan iş güvenliği uzmanlarının bulundukları sınıftan bir üst sınıfa bakabilme izinleri de 2023 yılına kadar geçerli kılınmıştır.

Mevcut durumlar ve olağan dışı durumlar göz önüne alınarak İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda yapılacak çalışmaların ileriki süreçlerde nasıl bir yol haritası ile uygulamaya alınacağı yeniden değerlendirilecektir. Ancak resmi kararlar söz konusu olana değin İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu içeriği uygulanmaya devam edilecektir.