Yüksekte çalışma eğitimi, teknik olarak tanıma uyan tüm yüksekliklerde yapılacak çalışmaların güvenli şekilde gerçekleştirilmesi amacıyla verilen eğitimlerden birisidir. Çalışan personelin gerekli ve yeterli güvenlik önlemlerini almasını sağlayarak, işin kazasız şekilde tamamlanması bu eğitimlerin genel hedefini ifade etmektedir.
Özel içerikli bir program olarak teorik ve pratik şekilde yapılan eğitim, alanında uzman eğiticiler tarafından belirlenen süre içinde tamamlanır. Bu eğitimi alan birçok personel çeşitli iş sahalarında iş bulabilmekte ve çalışmak için gerekli asgari şartı taşımaktadır. Eğitim sonunda verilen sertifika ile zorunlu tutulan yerlerde rahatlıkla çalışılabilir.
Yüksekte çalışma eğitimi birçok iş kolunda zorunlu tutulan ve iş girmek için şart koşulan eğitimlerden biridir. İşletmeler bu sertifikaya sahip olmayanları iş görüşmelerinde reddetmektedir. Kanunen sunmaları gereken bir eğitim sertifikası olduğu için, bu eğitimi tamamlayanlar arasından iş başvurularını almaktadırlar. İş güvenliği uzmanlarının da denetlemeler ve incelemelerde üzerinde ısrarla ve önemle durduğu belgelerin başında gelmektedir.
Zorunlu tutulan iş kollarında belirtildiği için, iş arayan birçok kişi yüksekte çalışma eğitimi nedir sorusuna cevap aramakta ve bu eğitim veren kuruluşları sorgulamaktadır. Bu eğitim, zeminle arasında seviye farkı bulunan ve düşme sonucu yaralanma riskinin oluşabileceği her alandaki tüm çalışmalar için verilen eğitimdir. Yüksekliğin ne kadar olduğu değil düşme olduğundan yaralanma ihtimalinin olması, o seviyenin yüksek sayılması için yeterli olmaktadır.
Yükseklik tanımında bir adım ile çıkılamayacak seviyelerin tamamı yüksek kabul ediliyor. Burada yapılacak boya, inşaat, çatı, depo, elektrik vb. tüm işlerde belirli bir yüksekte çalışma eğitimi almış olmak önemlidir. Hem çalışan açısından hem de iş açısından eğitimsiz çalışma büyük bir risk oluşturur. İşin zarar görmesinden ziyade çalışanın sağlığının tehlikeye girmesi birincil öncelik olmaktadır. Bu yüzden her türlü yükseklikte yapılacak işlerde yüksekte çalışma eğitimi alınması, sertifikaya sahip olunması gerektiğinde eğitimin yenilenmesi büyük önem arz eder.
Yüksekte çalışma eğitimi mevzuatında da 70 cm yükseklik ile 4 m yükseklik arasında alınacak önlemler arasında bir farklılık yoktur. Her ikisi de yüksekte çalışma olarak kabul edilir ve iş güvenliği açısından da tedbir alınması gereken bir çalışma şeklidir.
Yüksekte çalışma eğitiminden önce bu alanda eğitim verecek kişilerin ve kursiyerlerin yükseklik kavramını doğru anlamaları önemlidir. Yüksek bakış açısı ve kişisel görüşlerden farklı olacak şekilde son derece objektif bir kavramdır. Bu yüzden alınacak önlemlerde yükseklik tanımından hareketle tüm seviyeler için tedbir alınması gerekmektedir.
Ülkemizdeki yasa ve yönetmeliklerde yükseklik kavramı, düşme olayı gerçekleştiğinden zarar görülebilecek tüm seviyeler olarak tanımlanmaktadır. Bunun metre veya santimetre olarak düzey ölçüsü ise belirtilmemektedir.
Bu eğitimleri veren uluslar arası kuruluşların dikkat ettiği ölçüler ise ABD’de 120 cm, İngiltere’de ve Avrupa Birliği ülkelerinde 180 cm ölçüleridir.
Yüksekte çalışma eğitiminin amacı, mevzuatta tanımlanan yüksekliklerde yapılacak her türlü çalışmada, çalışacak personelin dikkat etmesi gereken hususları aktarmak, kullanılacak ekipmanların kullanımı, bakımı ve periyodik kontrolü ile ilgili bilgileri sunmak, çalışma esnasında ne gibi risklerin problem yaratacağını öğretmek ve bu olası tehlikelere karşı alınacak önlemleri anlatmaktır.
Çalışma hayatının içinde bazen işin doğasında yüksekte çalışma olmamasına rağmen, ekstrem durumlarda önlem alınmadan yüksek bir yerde çalışma durumu hasıl olabilmektedir. Böyle durumlarda çoğu zaman bir kaza yaşanmaması, hiç yaşanmayacağı anlamına gelmez. Bu yüzden mevzuatta belirtilen yüksek tanımına uyan her türlü işte, iş güvenliğinin gerektirdiği tedbirlerin alınması çok önemlidir. Eğitimlerimizin amacı da bu tehlikeler karşısında farkındalık oluşturmak ve tüm çalışanların güvenli bir ortamda çalışmasına katkı sunmaktır.
Kursiyerler yüksek çalışma ile ilgili yeterince uygulamalı ders almaktadır. Bol pratik yapılarak kullanılacak ekipmanlar ile nasıl çalışılacağı öğretilir. Amaç ekipmanlarla çalışmayı öğretmek kadar, ekipmanların nasıl korunacağının da öğretilmesidir. Uygulama derslerinde kursiyerlerin tamamı gerçek iş koşullarına angaje olacak şekilde çalışmalar yapmaktadır. 1. Seviye eğitimini sonunda eğitim programında yer alan tüm kazanımlar kursiyerlere aktarılmaktadır.
Yüksekte çalışma eğitiminin hedefleri işyerini ve çalışanları kapsamaktadır. Aynı zamanda iş güvenliği hizmetinin yürütülmesine de katkı sağlayarak uzmanların yüksekte çalışma ile ilgili aktaracaklarına zemin hazırlamaktır. Genel hedefleri sıralayacak olursak:
Yüksekte çalışma eğitiminde eğitim dili genelde Türkçe olarak verilmektedir. Ancak uluslar arası sertifikalandırma standartlarına göre alınan eğitimlerin yurt dışında da geçerli olabilmesi için temel teknik kavramlar İngilizce olarak da anlatılmaktadır. Bu eğitimin sonunda yurt içi ve yurt dışı firmalarda iş başvurusunda bulunacak veya çalışırken bu lisanslı alacak personelin daha donanımlı olması istenmektedir.
Eğitim dilinde İngilizce olması, kullanılan makinelerin ve teçhizatların genel kavramlarına hakim olunmasını sağlar. Bu yüzden eğitim dili konusunda deneyimli eğitimcilerimiz ve eğitim programının gerektirdiği şekilde dil seçimi yapılmaktadır.
Eğitimlerde teorik ve pratik yöntemlerle süreci yöneten ve katılımcılara eğitim içeriğini profesyonel şekilde aktaran eğitmenlerimiz alanında yetkin uzmanlarımızdan oluşmaktadır. Yüksekte çalışma eğitim içeriğine hakim, konuları etkileyici ve öğretici şekilde aktarabilen, anlatımlarda teknolojik donanımları kullanabilen, uygulamalı eğitimleri bizzat davranışsal olarak benimsetebilen eğitmenlerimiz ile yüksekte çalışma eğitim programı rahatlıkla tamamlanabilmektedir.
Yüksekte çalışma eğitimine katılan kursiyerlerimiz, bu çalışma türü ile ilgili tüm eğitim müfredatına sahip olmaktadır. Çalışmayı güvenli şekilde yürütebilmek ve kendisine zarar gelmeden, herhangi bir iş kazası yaşamadan çalışmayı sonlandırabilmek yeteneğini kazanmaktadır. Bizden aldığınız eğitimle yüksekte yapılacak tüm faaliyetlerde ekipmanlarınızı doğru şekilde takabilmeniz öğretilmektedir.
Yüksekten düşme ciddi yaralanmaların ve can kayıplarının olabileceği son derece tehlikeli bir iş kazası olduğu için, bu konuda yaşanan kazaların temel sebeplerinin bilinmesi, alınacak tedbirlerin belirlenmesine yardımcı olacaktır. Yüksekten düşmeye bağlı yaşanan iş kazalarının temel nedenleri:
Düşme olayı kontrolsüz şekilde gerçekleştiği için kişi nasıl ve nereye düşeceğini kestiremez. Bu yüzden yüksekte çalışmalarda düşüş olayının gerçekleşmemesi için gerekli önlemlerin alınması, olası risklerin öngörülerek dikkatli olunması son derece önemlidir.
Düşüş faktörü yüksekten düşülen mesafenin bağlı bulunan ipe oranıdır. Bu faktörün formülize edilmiş hali:
Düşüş Faktörü = (düşüş mesafesi) / (bağlı bulunulan ip uzunluğu)
olarak gösterilebilir. Bu formülün sonucunun 1 sayısından küçük olması yaşanacak tehlikenin daha düşük olması açısından istenen bir şeydir. Daha yüksek sonuçlarda çalışanın maruz kalacağı şokun seviyesi de daha yüksek olacak ve bu travmanın şiddetini arttıracaktır.
Her tehlikeli sektörde olduğu gibi yüksekte çalışma içeren sektörlerde de çalışanın güvenliğini sağlayıcı ekipmanlar kullanılmak zorundadır. Bu bir tercih meselesi değildir, en küçük bir ihmalde ciddi travmalar ve can kayıpları yaşanabilir. Bu yüzden eğitimimizde yüksekte çalışırken hangi koruyucu kişisel donanımların ve ekipmanların nasıl kullanılacağını öğrenmek çok büyük önem taşır.
Yüksekte çalışma eğitiminde kullanılan KKD’ler ve ekipmanlar;
Birbirinden bağımsız şekilde oluşturulması daha güvenli olan ankraj noktaları, çalışanın kişisel koruyucu donanımlarından biri olan emniyet kemerini bağladığı, minimum 15 kN değerinde olması gereken çekerin yer aldığı bağlama noktalarıdır.
Yüksekte çalışmada en önemli güvenlik ekipmanlarından biri olan ipler sıradan ipler değildir. Hareketli olan dinamik ipler ile hareketsiz olan statik ipler olarak iki ayrı çeşidi bulunur. Her ikisinin de kullanılacağı çalışma ortamları farklıdır.
Şok yükü üzerinden değerlendirilen, kendi uzunluğunun % 12’si oranında esneme özelliğine sahip olan, EN892 standartlarında üretilen, 12 kN şok gücüne kadar dayanıklı olması gereken dinamik ipler, düşme anında esneyerek şok yükünü emer ve çalışanın güvenliğini sağlar.
EN891 standartlarında üretilen, en az 22 kN kırılma noktasına sahip, esneme özelliği kendi uzunluğuna göre azami % 3 ile % 5 arası bir değerde olan statik ipler, emniyet ipi olarak kullanıldığı gibi çalışma ipi olarak da kullanılır.
Uluslar arası standartların temel alındığı teknik düğümler, ipin açılmasını önleyerek güvenliği sağlar. Yük bindiği zaman çözülmeyecek şekilde atılan teknik düğümün, ipin çekerini ne oranda eksilttiği bilinmelidir.
İpin çekerini yaklaşık % 30 oranında eksilten ve ankraj noktası için en ideal düğüm türü olan sekizli ve çift sekizli düğüm, en fazla kullanılan teknik düğüm türüdür.
Ankraj noktası dışında güçlendirme amaçlı olarak ip üzerinde oluşturulan ankraj noktalarında kelebek düğümü kullanılır. Kullanılan ipin zarar gören kısımlarını hat dışına çıkararak ipi güçlendirmek için de kullanılır. İpin çekerini yaklaşık % 30 oranında azaltan kelebek düğümü farklı yerlerde kullanılabilmesi açısından önemlidir.
Düşüş durdurucunun çalışmama ihtimaline karşın tedbir amacıyla dikey yaşam hatlarında kullanılan stoper, temiz düşüş mesafesi gözetilerek atılması gereken düğümdür.
Eğim açısına göre dikey ve yatay olarak türleri bulunan yaşam hatları, önemli korunma yöntemlerinden birisidir. Çalışma alanında eğim açısı 15 dereceden çoksa dikey yaşam hattı, az ise yatay yaşam hattı oluşturulur.
İp sistemi olarak oluşturulan yatay yaşam hatları iki tarafında sabit ankraj noktaları kullanılan gerili şekilde tasarlanan hatlardır. Asgari 5 metrede bir atılan düğümsüz ara ankrajlar ile güçlendirilir.
En önemli iş güvenliği ekipmanlarından biri olan dikey yaşam hatları şok emici içeren ve yüksek merdivenlerde düşüş durdurma amacıyla kurulan hatlardır.
Yüksekte çalışmalarda güvenli kurtarma eğitimi çalışanın kendisini korumasının yanı sıra hem kendi hem de çalışma arkadaşlarının yaşadığı tehlikelerde güvenli şekilde kurtarma yapabilmesini de sağlamaktadır. İş alanında yaşanacak kazalar veya askıda kalma veya diğer ramak kala olaylarında kurtarma ve kaçış eyleminde bulunmak her personelin öğrenmesi gereken güvenli yaşam modülü içerisinde yer alır.
Katılımcılara acil vakalarda direkt müdahaleden önce senaryoları hızlı bir şekilde değerlendirilmesi öğretilmektedir. Sivil savunmacıları veya itfaiyecileri beklemeye zaman olmadığı acil durumlarda, eğitime katılan her birey, uygulaması ve hatırlaması kolay teknikler ile donatılmaktadır.
Çalışanların bireysel güvenliği kadar toplu korunma önlemi de önem arz etmektedir. Yüksekte çalışan herkesin güvenliğini sağlama amacıyla alınan tedbirlere toplu korunma önlemi adı verilmektedir. Korkuluk yapılması tüm çalışanların genel olarak koruyacak faktörlerden biri olduğu için toplu korunma önlemine örnek olarak gösterilebilir.
Korkuluğun standart şekilde yapılması koruma özelliğinin artması için gereklidir. 1 metreden az olmayacak şekilde ve en az 125 kg baskıya dayanabilecek şekilde yapılan korkulukların uzun boyuna güçlendirme amacıyla ilave edilecek ara elamanların birbirine olan uzaklığı en fazla 45 cm olmalıdır.
TSE standartlarına uygun şekilde yapılan güvenlik ağları da toplu korunma önlemlerine örnektir. Korkuluk yapılmayan yerlerde güvenlik ağının kullanılması çok önemlidir.
Yüksekte çalışma alanında iş başlamadan önce kapsamlı bir etüt çalışması yapılması çok önemlidir. Alanın keşfi ve ilk olarak toplu korunma önlem türünün belirlenmesi gerekir. Keşif sırasında dikkat edilmesi gereken unsurlar:
Yüksekte çalışmaya hazırlık yapılırken dikkat edilecek unsurlar ise:
Kurtarma ile ilgili alınacak eğitimde kapsam büyük önem ihtiva etmektedir. Tüm kazanımların eksiksiz ve uygulamalı şekilde sunulması uzman bir eğitmen ile mümkün olmaktadır. Bu yüzden alanında en profesyonel eğitimi verebilecek uzmanlarımız ile yüksekte çalışmalarda güvenli kurtarma eğitim içeriğinde aşağıdaki konular yer almaktadır:
Eğitim süreci kursiyerlerin ve eğitmenin kendini tanıtması ve çalışma alanlarını anlatması ile başlamaktadır. Toplamda 8 saat üzerinden verilen temel eğitim 1 gün sürmektedir. Eğer katılımcılar daha ileri seviyede çalışma eğitimi talep ediyorsa süre uzayabilmektedir.
Eğitim teorik kısım ve uygulamalı eğitim olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Konu iş güvenliği ve çalışanların sağlığı ile ilgili olduğu için katılım kesinlikle zorunludur. Uygulamalı eğitimlerde güvenlik önlemleri aktarılarak kursiyerlerin simülasyon ile kendilerini denemeleri istenir.
Yüksekte çalışma eğitimi tamamlandıktan sonra katılımcılara sertifika verilmektedir. Özlük bilgilerinizin yer aldığı sertifika dosyalarınızda muhafaza edilmektedir. Herhangi bir iş kazası yaşamadığınız sürece eğitim 2 yılda bir tekrarlanmalıdır. Ayrıca çalıştığınız alanda kullanacağınız yeni teknolojik donanımlar nedeniyle de eğitimin yenilenmesi gerekebilir.
Yüksekte çalışma eğitici eğitimi, çalışan eğitiminden kapsam ve özellik bakımından farklı olmaktadır. Eğitici eğitimi, tüm Türkiye’de çalışanlara verilecek yüksekte çalışma eğitimini verebilecek donanımlı ve yetkin eğitmenler yetiştirmek üzere tasarlanmaktadır. Bu bağlamda iyi bir yüksekte çalışma eğitimi için iyi bir yüksekte çalışma eğitici eğitimi süreci geçirilmesi son derece önemlidir.
Bu eğitimin kapsamı çok daha geniş olup yüksekte çalışma ile ilgili dünyadaki gelişmeleri de içermektedir. Eğitimin katılımcılara kazandıracakları ise:
Mevzuattaki tanımda yüksek tanımına göre yapılan tüm işlerde çalışacak personelin yüksekte çalışma eğitimi alması gerekir. Genelde az tehlikeli büro işlerinde yüksekte çalışma şekline pek rastlanmasa da tehlikeli ve çok tehlikeli sektörlerin hemen hemen tamamında yükseklikle ilgili işler yapılmaktadır. Bu yüzden sektörel bazda teknik tanımına göre yüksek olan yer ortamda çalışanla bu eğitimi almalıdır.
Yüksekte çalışma şeklini uygulayan sektörlere örnek verecek olursak:
Gerekli tedbirler alınmadığı ve çalışan personelin bilgilendirilmediği durumlarda yüksekte çalışma çok büyük risk oluşturur. Olası riskler arasında ciddi yaralanmalar ve can kayıpları yer aldığı için yüksekte çalışan her personelin bu eğitimi alması muazzam seviyede önemlidir.
Nakliye, inşaat, elektrik gibi sektörlerde kule ve direk gibi yüksekliklerde iskeleler ve benzeri taşıyıcı platformlar ile çalışan her işçinin ne gibi risklerle karşı karşıya olduğunun farkında olması gerekir. Riskleri bilen kişi önlemi de bilir ve bu önlemlere sıkı sıkıya uyar.
Bu yüzden yüksekte çalışan personelinizi kesinlikle yüksekte çalışma eğitimiyle bilgilendirmeli ve olası kazalardan korumalısınız.
İş sağlığı ve güvenliği alanında en gerekli eğitimlerden biri olarak bilinen yüksekte çalışma eğitimi, ilgili bakanlıklar tarafından mevzuat kapsamına alınmış olup, yasal dayanak oluşturulmuştur. Buna göre yüksekte çalışma ile ilgili alınan eğitimin gerekliliğini içeren mevzuat başlıkları ve hükümleri:
Bu mevzuatlardan ilk ikisinde işyeri sahiplerinin, çalışanların İSG eğitimi alması konusunda yükümlü olduğu belirtilmektedir. Sonraki ikisinde ise çalışanların yüksekte çalışma eğitimini alması zorunlu tutulmaktadır.
Yüksekte çalışma eğitimi ücreti konusunda seviyelere göre farklılık olmaktadır. Bu kapsamda verilen 1. Seviye temel eğitimi 1 gün 8 saat şeklinde verilmektedir. Teorik ve uygulamalı olarak verilen eğitim temel seviye için yeterli olmaktadır ve bu programa herkes katılabilir.
Diğer yandan sadece birinci seviye eğitimi tamamlayanların katılabildiği yüksekte güvenli çalışma ileri seviye eğitimi ise 2 gün 16 saat şeklinde verilmektedir. Daha üst düzey donanım gerektiren çalışmalar için verilen bu eğitim, çalışanların alabileceği en üst seviye eğitimdir.
Copyright © 2021 Tüm Hakları Saklıdır. General OSGB
Web Tasarım: Akademi Grafik